Co to jest wypadek przy pracy?
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1773, z późn. zm.):
Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Odpowiedzialność zakładu górniczego
Zakład górniczy mieści się w definicji zakładu lub przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody z art. 435 Kodeksu cywilnego.
Wobec tego odpowiada na zasadzie ryzyka – gdy nastąpi szkoda związana z aktywnością zakładu odpowiada za nią, a zostaje z niej zwolniony jedynie w sytuacji, gdy nastąpiła wskutek siły wyższej lub samodzielnego postępowania poszkodowanego lub działania osoby trzeciej.
Konieczne jest:
- powstanie szkody np. górnik stracił nogę;
- szkoda powstała w związku z działalnością zakładu np. do wypadku doszło w trakcie pracy w kopalni wskutek wybuchu;
- związek przyczynowo-skutkowy np. gdyby nie doszło do wybuchu górnik nie straciłby nogi;
- brak czynnika wyłączającego odpowiedzialność przedsiębiorcy np. siły wyższej.
Na zakładzie górniczym leży obowiązek udowodnienia istnienia czynnika wyłączającego odpowiedzialność.
Odszkodowanie
Zgodnie z art. 444 Kodeksu cywilnego w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sprawca zobowiązany jest do naprawienia szkody, które obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Należy oszacować wysokość poniesionej szkody.
Jeśli wskutek wypadku poszkodowany utracił częściowo lub całkowicie możliwość wykonywania pracy zarobkowej lub zwiększyły się jego potrzeby albo zmniejszyły widoki na przyszłość może się domagać stosownej renty.
W sytuacji gdy w wyniku wypadku doszło do śmierci, można domagać się zwrotu kosztów pochówku, a członkowie rodziny uprawnieni do świadczeń alimentacyjnych mogą domagać się renty. Dotyczy to także osób, wobec których zmarły nie miał obowiązku alimentacyjnego, ale dobrowolnie na nie łożył.
Najbliżsi członkowie rodziny zmarłego mogą także żądać odszkodowania, jeśli w następstwie wypadku ich sytuacja życiowa znacznie się pogorszyła.
Zadośćuczynienie
Zgodnie z art. 445 Kodeksu cywilnego w przypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednie zadośćuczynienie.
Zadośćuczynienie obejmuje szkodę niemajątkową – złagodzenia skutków doznanej krzywdy i kompensatę cierpień fizycznych i psychicznych. Przysługuje tylko osobie bezpośrednio poszkodowanej. Chyba że poszkodowany umrze w trakcie trwania procesu sądowego – wtedy jego spadkobiercy mogą wstąpić w jego prawa.
Zadośćuczynienie powinno obejmować także cierpienia, które poszkodowany będzie odczuwał w przyszłości.
Powinno być każdorazowo ustalane indywidualnie, albowiem każda szkoda niemajątkową jest inna.
Na wysokość zadośćuczynienia wpływają czynniki takie jak m. in. rodzaj doznanej szkody, skala cierpień fizycznych, psychicznych (także ich trwanie), nieodwracalność urazów, trwanie leczenia, wiek, płeć, stan cywilny, zmniejszone widoki na przyszłość czy skutki w życiu społecznym.