Opóźnienia lotów to nierzadko spotykane zjawisko, które sprawia, że przebieg naszych podróży może być nieco utrudniony. 

Nasuwa się zatem pytanie, czy pasażerom cokolwiek przysługuje za opóźniony lot, a jeśli tak – o jakich uprawnieniach mówimy.

Gdzie znajdziemy regulacje dotyczące praw pasażerów w Europie?

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku nr 261/2004 zawiera regulacje dotyczące praw pasażerów.

Przepisy tego rozporządzenia mają zastosowanie do lotów:

• które odbywają się na obszarze Unii Europejskiej – bez względu na to czy przewoźnik jest z UE, czy z państwa trzeciego;
• które zaczynają się na obszarze Unii i kończy w państwie spoza Unii – bez względu na to czy przewoźnik jest z UE ;
• które zaczynają się poza Unią Europejską i kończą się w Unii – jeśli obsługuje go unijny przewoźnik.

Jeśli przybędziemy do miejsca docelowego z co najmniej 3 godzinnym opóźnieniem przysługuje nam roszczenie odszkodowawcze. 

Wysokość odszkodowania za opóźniony lot

Wysokość odszkodowania za opóźniony lot zależy od długości trasy:

• loty do 1500 km = 250 euro;
• loty w UE dłuższe niż 1500 km i inne loty o długości od 1500 do 3500 km = 400 euro;
• wszystkie inne loty = 600 euro.

Trybunał Sprawiedliwości UE wskazał, że zgodnie z art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004, odszkodowanie jest wypłacane w gotówce, elektronicznym przelewem bankowym, przekazem bankowym lub czekami bankowymi albo za pisemną zgodą pasażera, w bonach podróżnych lub w formie innych usług (Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 3 września 2020 r., w sprawie C-356/19).

W swoim orzeczeniu TSUE potwierdził również, iż nie można uznać, że wybór innej waluty krajowej niż euro jest z góry wykluczony. Takie ograniczenie byłoby sprzeczne z zasadą równego traktowania.

Jak uzyskać odszkodowanie za opóźniony lot?

W celu uzyskania odszkodowania za opóźniony lot musimy złożyć reklamację przewoźnikowi. 

W zależności od linii lotniczej, która nas obsługiwała różne będą wymogi formalne, które należy spełnić. Formularze reklamacji możemy znaleźć na stronach internetowych przewoźników.

Odpowiedź na reklamację powinniśmy otrzymać w ciagu 30 dni od jej złożenia. 

Przedawnienie roszczeń 

Rozporządzenie (WE) 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady nie reguluje terminu przedawnienia roszczenia odszkodowawczego. 

Zgodnie z art. 205c ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze roszczenia odszkodowawcze pasażerów przedawniają się z upływem 1 roku od dnia wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany.

Kiedy nie otrzymamy odszkodowania?

W rozporządzeniu wymienionym na początku wpisu wskazano, iż odszkodowanie za opóźniony lot nie przysługuje pasażerom, jeśli opóźnienie zostało spowodowane „nadzwyczajnymi okolicznościami”.

Mianem nadzwyczajnych okoliczności możemy określić sytuacje, których nie dało się uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Jako przykłady takich okoliczności możemy wymienić: 

• złe warunki atmosferyczne np. silny wiatr, gęsta mgła, burza;
• klęski żywiołowe; 
• zderzenie z ptakiem;
• zagrożenie bezpieczeństwa np. atak terrorystyczny;
• ograniczenia w kontroli ruchu lotniczego np. awaryjne zamknięcie pasów startowych;
• strajki pracowników lotniska.

 Zgodnie z wyrokiem TSUE (z dnia 23 marca 2021 r., C-28/20) spontaniczna nieobecność znacznej części załogi pod postacią tzw. dzikiego strajku, mająca źródło w niespodziewanej zapowiedzi restrukturyzacji przedsiębiorstwa przewoźnika lotniczego, zaistniała w odpowiedzi na wezwanie wystosowane przez pracowników, którzy zadeklarowali niezdolność do pracy z powodu choroby, nie wchodzi w zakresie pojęcia „nadzwyczajnych okoliczności”.

Inne uprawnienia przysługujące pasażerom opóźnionego lotu

Pasażerowi przysługuje prawo do zwrotu pełnego kosztu biletu, jeśli opóźnienie trwało powyżej 5 godzin.

Linia lotnicza powinna zapewnić pasażerom opiekę w postaci jedzenia i napojów – w ilości stosownej do czasu oczekiwania. 

Jeśli konieczny jest nocleg, obowiązek jego zapewnienia również należy do przewoźnika włącznie z transportem do ewentualnego miejsca noclegu.

Pasażerom bezpłatnie przysługują 2 rozmowy telefoniczne, wysłanie faxu lub maila.

Co więcej w myśl rozporządzenia obsługujący przewoźnik lotniczy powinien zwracać szczególną uwagę na potrzeby osób o ograniczonej możliwości poruszania się i wszelkich osób im towarzyszących, jak również na potrzeby dzieci podróżujących bez dorosłych opiekunów.

Obowiązkiem przewoźnika lotniczego jest także wystosowanie informacji, jeśli opóźnienie trwa powyżej 2 godzin. W związku z tym, pasażerowie powinni otrzymać nie tylko informacje na temat przyczyn opóźnienia i ewentualnego czasu trwania opóźnienia, ale również powinni zostać poinformowani o przysługujących im prawach – w tym o prawie do odszkodowania omówionym wyżej.