Czy pasażer samolotu, który został poparzony gorącym napojem z przyczyn niezależnych od przewoźnika może liczyć na odszkodowanie?
Oparzona dziewczynka
W trakcie lotu linią Niki Luftfahrt GmbH z Hiszpanii do Austrii dziewczynka została oparzona gorącą kawą, podaną jej ojcu na rozkładany stolik. Ojciec, reprezentujący córkę przed sądem domagał się odszkodowania w związku z doznanymi przez córkę obrażeniami ciała – oparzeniami.
Pojawiła się wątpliwość, czy sytuacja, w której kubek z kawą z nieznanego powodu zsuwa się i przewraca, powodując uszkodzenia ciała pasażera stanowi wypadek w rozumieniu konwencji montrealskiej. Czy takie zdarzenie musi wynikać z ryzyka typowego dla przewozów lotniczych lub związanego z tymi przewozami?
Sąd Najwyższy Austrii zawiesił postępowanie i złożył do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie prejudycjalnym.
Wyrok TSUE
TSUE w wyroku z dnia 19 grudnia 2019 r. (C-532/18) stwierdził, iż przewoźnik lotniczy odpowie za śmierć lub uszkodzenie ciała pasażera w wyniku wypadku, mającego miejsce na pokładzie samolotu bądź w trakcie czynności związanych z wsiadaniem lub wysiadaniem, również wtedy, gdy jest on spowodowany zdarzeniem nieprzewidzianym i mającym nieumyślny charakter.
Co ważne, takie zdarzenie nie musi wynikać z ryzyka typowego dla przewozu lotniczego, ani też być z nim bezpośrednio związane.
Zgodnie z wydanym orzeczeniem wypadek mogą stanowić wszystkie sytuacje mające miejsce na pokładzie samolotu, w których jakikolwiek przedmiot wykorzystywany na użytek serwisu pokładowego spowodował uszkodzenie ciała pasażera. Badanie czy te zdarzenia są wynikiem ryzyka typowego dla przewozów lotniczych nie jest konieczne.
Wyrok TSUE może stanowić istotą wskazówkę interpretacyjną dla polskich sądów w podobnych sprawach.
Kiedy przewoźnik może uchylić się od ponoszenia odpowiedzialności lub ją ograniczyć?
Przewoźnik lotniczy może uwolnić się od odpowiedzialności lub ją ograniczyć, jeśli udowodni, że pasażer sam spowodował szkodę lub przyczynił się do jej powstania swoim niedbalstwem, czy też bezprawnym działaniem lub zaniechaniem.
Co więcej, przewoźnik może ograniczyć swoją odpowiedzialność do 100 000 SDR, czyli tzw. Specjalnych Praw Ciągnienia (na dzień 26.07.2023 – 1 SDR = 5,3805 PLN), jeżeli wykaże, że szkoda nie była wynikiem jego uchybienia lub została spowodowana wyłącznie uchybieniem strony trzeciej.