Za śmierć osoby najbliższej w wypadku należy się zadośćuczynienie, ale w jakiej wysokości? Czy wysokość zadośćuczynienia zależy od regionu kraju? Które sądy zasądzają najwięcej?
Warto wskazać, że słuszne wydaje się stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi, który stwierdził w Wyroku z dnia 13 października 2015 r. (I ACa 451/15):
Subiektywny charakter krzywdy ogranicza przydatność kierowania się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia sumami zasądzonymi z tego tytułu w innych przypadkach, jednak przesłanki tej całkowicie nie eliminuje. Ze względu na nieprzeliczalność krzywdy na pieniądze konfrontacja danego przypadku z innym może dać wyłącznie orientację co do wysokości odpowiedniego zadośćuczynienia zasądzanego w innym przypadku i pomaga uniknąć dysproporcji.
Każda sprawa cechuje się odmiennymi okolicznościami faktycznymi, natomiast sądowy wymiar sprawiedliwości polega na tym, aby te okoliczności właściwie rozważyć na gruncie norm prawa materialnego. W różnych sprawach każdy z poszkodowanych odmiennie przeżywa stratę osoby najbliższej, co wynika chociażby ze stopnia zażyłości z nieżyjącą już osobą oraz z konstrukcji psychiki strony dochodzącej zadośćuczynienia.
Specjalnie na potrzeby naszego bloga, zespół WysokieOdszkodowania.pl zrobił zestawienie wyroków, które zostały opublikowane w 2015 r. i które dotyczą zadośćuczynienia po śmierci osoby najbliższej. Publikacja jest unikatowa i pozwoli w łatwy sposób zorientować się w bieżących trendach występujących w orzecznictwie Sądów Apelacyjnych. Oczywiście polecamy bezpłatne konsultacje pod numerem 34 389 40 77. Jeden z dyżurujących prawników na pewno oceni Państwa sprawę i postara się Państwu pomóc!
Powyższa mapa pozwala się zorientować, ile dane apelacje zasądzały zadośćuczynienia. Z tym jednakże zastrzeżeniem, że są to średnie statystyczne, a jak wiadomo statystycznie koń i jeździec mają po trzy nogi. Krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej trudno jest ocenić i wyrazić w formie pieniężnej. Ustawodawca nie wskazuje tu żadnych kryteriów, ale wskazówek w tym zakresie dostarcza orzecznictwo (I ACa 394/15).
| Sąd Apelacyjny | Sygnatura akt: | Stopień pokrewieństwa
w stosunku do zmarłego*: |
Kwota ustalona w I instancji jako
suma wypłaconego świadczenia przedsądowo oraz przez sąd I instancji |
Kwota ustalona przez Sąd Apelacyjny,
jako ostateczna: |
| w Łodzi | I ACa 451/15 | dziecko | 60.000 | 40.000 |
| I ACa 327/15 | dziecko | 65.000 | 65.000 | |
| I ACa 289/15 | rodzice | 55.000 | 55.000 | |
| I ACa 285/15 | małżeństwo | 64.000 | 64.000 | |
| I ACa 67/15 | małżeństwo | 75.000 | 75.000 | |
| I ACa 1869/14 | dziecko | 60.000 | 60.000 | |
| I ACa 1858/14 | rodzice | 20.000 | 30.000 | |
| I ACa 1831/14 | rodzice | 5.000 | 60.000 | |
| I ACa 1695/14 | rodzice | 120.000 | 80.000 | |
| rodzeństwo | 70.000 | 40.000 | ||
| I ACa 1701/14 | dziecko | 60.000 | 60.000 | |
| I ACa 1693/14 | dziecko | 60.000 | 45.000 | |
| I ACa 1696/14 | dziecko | 45.000 | 45.000 | |
| I ACa 1655/14 | małżeństwo | 60.000 | 40.000 | |
| I ACa 1668/14 | konkubinat | 35.000 | 35.000 | |
| I ACa 1772/14 | rodzice | 35.000 | 50.000 | |
| I ACa 1566/14 | małżeństwo | 100.000 | 50.000 | |
| dziecko | 100.000 | 50.000 | ||
| I ACa 1522/14 | dziecko | 100.000 | 60.000 | |
| I ACa 930/14 | małżeństwo | 80.000 | 80.000 | |
| dziecko | 60.000 | 60.000 | ||
| I ACa 482/15 | rodzeństwo | 20.000 | 20.000 | |
| I ACa 456/15 | małżeństwo | 60.000 | 45.000 | |
| dziecko | 40.000 | 30.000 | ||
| III APa 9/15 | dziecko | 25.000 | 25.000 | |
| I ACa 1807/14 | dziecko | 20.000 | 50.000 | |
| I ACa 1654/14 | dziecko | 40.000 | 40.000 | |
| I ACa 1230/14 | dziecko | 60.000 | 80.000 | |
| I ACa 1091/14 | małżeństwo | 133.500 | 113.500 | |
| w Warszawie | I ACa 306/15 | małżeństwo | 150.000 | 150.000 |
| rodzice | 105.000 | 105.000 | ||
| I ACa 84/15 | małżeństwo | 150.000 | 150.000 | |
| dziecko | 120.000 | 120.000 | ||
| I ACa 86/15 | małżeństwo | 120.000 | 120.000 | |
| dziecko | 70.000 | 70.000 | ||
| I ACa 33/15 | rodzice | 120.000 | 120.000 | |
| I ACa 2014/14 | rodzeństwo | 60.000 | 60.000 | |
| rodzice | 100.000 | 100.000 | ||
| I ACa 1933/14 | rodzice | 130.000 | 130.000 | |
| I ACa 1857/14 | rodzice | 100.000 | 100.000 | |
| I ACa 1836/14 | małżeństwo | 70.000 | 120.000 | |
| V CSK 493/14 | dziecko | 60.000 | 70.000 | |
| I ACa 1626/14 | rodzice | 150.000 | 150.000 | |
| rodzeństwo | 33.000 | 33.000 | ||
| I ACa 1504/14 | rodzice | 100.000 | 100.000 | |
| rodzeństwo | 75.000 | 75.000 | ||
| dziadek | 20.000 | 20.000 | ||
| kuzyn | 15.000 | 15.000 | ||
| III CSK 173/14 | dziecko | 100.000 | 100.000 | |
| I ACa 1484/14 | małżeństwo | 90.000 | 120.000 | |
| dziecko | 70.000 | 120.000 | ||
| VI ACa 863/14 | rodzice | 50.000 | 50.000 | |
| VI ACa 769/14 | rodzice | 50.000 | 50.000 | |
| I ACa 1389/14 | dziecko | 55.000 | 76.000 | |
| VI ACa 365/14 | rodzice | 100.000 | 100.000 | |
| dziecko | 240.000 | 240.000 | ||
| I ACa 1839/14 | rodzice | 40.000 | 70.000 | |
| VI ACa 611/14 | dziecko | 185.000 | 185.000 | |
| VI ACa 666/14 | dziecko | 85.000 | 85.000 | |
| I ACa 903/14 | rodzeństwo | 25.000 | 25.000 | |
| rodzeństwo | 30.000 | 30.000 | ||
| VI ACa 376/14 | małżeństwo | 80.000 | 64.000 | |
| dziecko | 30.000 | 24.000 | ||
| w Katowicach | I ACa 813/14 | małżeństwo | 90.000 | 70.000 |
| dziecko | 47.500 | 47.500 | ||
| I ACa 445/15 | małżeństwo | 75.000 | 75.000 | |
| V ACa 900/14 | dziecko | 50.000 | 50.000 | |
| rodzice | 40.000 | 40.000 | ||
| I ACa 421/15 | rodzeństwo | 70.000 | 70.000 | |
| I ACa 333/15 | rodzice | 98.500 | 83.500 | |
| rodzeństwo | 73.500 | 58.500 | ||
| I ACa 209/15 | dziecko | 50.000 | 50.000 | |
| V ACa 905/14 | małżeństwo | 200.000 | 100.000 | |
| dziecko | 100.000 | 50.000 | ||
| III APa 9/15 | małżeństwo | 91.000 | 91.000 | |
| dziecko | 105.000 | 105.000 | ||
| I ACa 122/15 | małżeństwo | 70.000 | 70.000 | |
| dziecko | 70.000 | 70.000 | ||
| III APa 15/15 | małżeństwo | 250.000 | 150.000 | |
| dziecko | 250.000 | 120.000 | ||
| I ACa 1022/14 | rodzice | 90.000 | 90.000 | |
| rodzeństwo | 25.000 | 25.000 | ||
| I ACa 895/14 | małżeństwo | 55.000 | 55.000 | |
| I ACa 912/14 | rodzice | 50.000 | 50.000 | |
| I ACa 423/15 | dziecko | 85.500 | 85.500 | |
| I ACa 272/15 | rodzice | 120.000 | 120.000 | |
| I ACa 172/15 | małżeństwo | 80.000 | 50.000 | |
| babcia | 15.000 | 15.000 | ||
| I ACa 992/14 | rodzice | 70.000 | 50.000 | |
| V ACa 586/14 | małżeństwo | 50.000 | 50.000 | |
| dziecko | 50.000 | 50.000 | ||
| I ACa 852/14 | małżeństwo | 100.000 | 100.000 | |
| I ACa 828/14 | rodzice | 95.000 | 95.000 | |
| w Białymstoku | I ACa 654/15 | rodzice | 75.000 | 75.000 |
| I ACa 470/15 | dziecko | 20.000 | 10.000 | |
| I ACa 471/15 | rodzice | 70.000 | 40.000 | |
| I ACa 394/15 | małżeństwo | 65.000 | 65.000 | |
| dziecko | 50.000 | 50.000 | ||
| I ACa 312/15 | małżeństwo | 110.000 | 110.000 | |
| dziecko | 90.000 | 90.000 | ||
| I ACa 202/15 | rodzice | 100.000 | 100.000 | |
| I ACa 94/15 | małżeństwo | 100.000 | 70.000 | |
| I ACa 38/15 | dziecko | 50.000 | 100.000 | |
| I ACa 28/15 | rodzeństwo | 20.000 | 20.000 | |
| I ACa 846/14 | dziecko | 70.000 | 150.000 | |
| I ACa 431/15 | rodzeństwo | 20.000 | 20.000 | |
| I ACa 701/14 | rodzice | 50.000 | 50.000 | |
| w Gdańsku | V ACa 422/15 | rodzice | 100.000 | 100.000 |
| rodzeństwo | 80.000 | 80.000 | ||
| V ACa 684/14 | małżeństwo | 66.250 | 54.062,50 | |
| dziecko | 67.500 | 54.375 | ||
| V ACa 111/15 | małżeństwo | 90.000 | 90.000 | |
| dziecko | 80.000 | 80.000 | ||
| V ACa 34/15 | rodzice | 100.000 | 100.000 | |
| rodzeństwo | 80.000 | 80.000 | ||
| V ACa 955/14 | dziecko | 100.000 | 50.000 | |
| małżeństwo | 90.000 | 65.000 | ||
| V ACa 845/14 | małżeństwo | 100.000 | 100.000 | |
| dziecko | 60.000 | 60.000 | ||
| wnuk | 30.000 | 30.000 | ||
| V ACa 832/14 | rodzice | 80.000 | 80.000 | |
| babcia | 20.000 | 20.000 | ||
| rodzeństwo | 80.000 | 80.000 | ||
| V ACa 824/14 | dziecko | 67.000 | 67.000 | |
| I ACa 379/15 | małżeństwo | 150.000 | 150.000 | |
| dziecko | 80.000 | 80.000 | ||
| I ACa 968/14 | małżeństwo | 125.000 | 125.000 | |
| dziecko | 115.000 | 95.000 | ||
| V ACa 988/14 | rodzice | 80.000 | 80.000 | |
| rodzeństwo | 80.000 | 80.000 | ||
| w Szczecinie | I ACa 289/15 | dziecko | 50.000 | 70.000 |
| dziecko | 40.000 | 60.000 | ||
| I ACa 1019/14 | rodzeństwo | 50.000 | 50.000 | |
| I ACa 917/14 | małżeństwo | 80.000 | 80.000 | |
| I ACa 954/14 | rodzice | 80.000 | 80.000 | |
| I ACa 877/14 | rodzice | 200.000 | 200.000 | |
| I ACa 867/14 | konkubinat | 60.000 | 60.000 | |
| dziecko | 100.000 | 100.000 | ||
| I ACa 797/14 | dziecko | 10.000 | 30.000 | |
| wnuk | 5.000 | 10.000 | ||
| I ACa 737/14 | dziecko | 80.000 | 80.000 | |
| I ACa 729/14 | rodzice | 55.000 | 65.000 | |
| w Krakowie | I ACa 790/15 | rodzice | 80.000 | 60.000 |
| rodzeństwo | 40.000 | 25.000 | ||
| I ACa 646/15 | rodzice | 105.000 | 105.000 | |
| I ACa 512/15 | małżeństwo | 75.000 | 75.000 | |
| dziecko | 75.000 | 75.000 | ||
| I ACa 279/15 | rodzice | 10.000 | 30.000 | |
| I ACa 163/15 | rodzice | 80.000 | 100.000 | |
| rodzeństwo | 65.000 | 85.000 | ||
| I ACa 1791/14 | dziecko | 80.000 | 100.000 | |
| I ACa 1448/14 | konkubinat | 30.000 | 24.000 | |
| I ACa 368/15 | rodzice | 60.000 | 60.000 | |
| rodzeństwo | 20.000 | 20.000 | ||
| I ACa 349/15 | rodzice | 100.000 | 50.000 | |
| I ACa 1447/14 | rodzice | 50.000 | 50.000 | |
| w Lublinie | I ACa 60/15 | rodzice | 100.000 | 100.000 |
| I ACa 19/15 | dziecko | 90.000 | 150.000 | |
| I ACa 861/14 | rodzeństwo | 30.000 | 30.000 | |
| I ACa 108/15 | dziecko | 50.000 | 70.000 | |
| dziecko | 40.000 | 70.000 | ||
| I ACa 851/14 | dziecko | 90.000 | 90.000 | |
| I ACa 839/14 | rodzice | 110.000 | 110.000 | |
| I ACa 786/14 | małżeństwo | 100.000 | 80.000 | |
| dziecko | 70.000 | 56.000 | ||
| dziecko | 80.000 | 64.000 | ||
| dziecko | 90.000 | 72.000 | ||
| I ACa 657/14 | małżeństwo | 50.000 | 100.000 | |
| w Poznaniu | I ACa 401/15 | rodzice | 80.000 | 80.000 |
| I ACa 177/15 | dziecko | 150.000 | 150.000 | |
| dziecko | 120.000 | 120.000 | ||
| małżeństwo | 100.000 | 120.000 | ||
| I ACa 221/15 | małżeństwo | 70.000 | 70.000 | |
| I ACa 1046/14 | małżeństwo | 75.000 | 60.000 | |
| I ACa 1274/14 | dziecko | 30.000 | 40.000 | |
| I ACa 1416/14 | konkubinat | 20.000 | 40.000 | |
| w Rzeszowie | I ACa 624/14 | rodzice | 200.000 | 100.000 |
| rodzeństwo | 100.000 | 100.000 | ||
| I ACa 671/14 | rodzice | 40.000 | 40.000 |
*stopień pokrewieństwa w stosunku do zmarłego to w przypadku śmierci ojca – dziecko, w przypadku śmierci dziecka- matka, ojciec. Innymi słowy, wskazany jest powód, czyli uprawniony do zadośćuczynienia po śmierci najbliższej osoby.
Najważniejsze tezy w orzecznictwie 2015 r.
Zadośćuczynienie powinno mieć charakter całościowy i obejmować swoim zakresem zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne związane ze śmiercią osoby najbliższej już doznane, jak i przyszłe (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 lipca 2015 r. I ACa 67/15).
Ustalenie, jaka kwota zadośćuczynienia w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego. O jej wysokości decyduje przede wszystkim sąd pierwszej instancji. Korygowanie przez sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia może nastąpić tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (I ACa 60/15).
Korygowanie przez sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być aktualne tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (I ACa 19/15).
Potrzeba zaliczenia więzi rodzinnych do dóbr osobistych podlegających ochronie cywilnoprawnej wynika nie tylko z przeświadczenia o trudnym do wyrażenia znaczeniu tej więzi w życiu każdej osoby fizycznej doświadczającej życia rodzinnego, ale również z cierpienia będącego następstwem zerwania tej więzi, zwłaszcza w sposób nagły, w tym spowodowany przez osoby trzecie oraz wskutek wypadku. Cierpienie towarzyszące utracie małżonka, dziecka, brata lub siostry należy do skrajnie negatywnych i równie intensywnych doświadczeń, a jego następstwa przez znaczny okres czasu mogą stanowić istotną przeszkodę we wszystkich niemal sprawach życiowych osoby, która została pozbawiona takich więzi, czyli wśród dóbr osobistych, której pojawiło się autonomiczne dobro osobiste w postaci kultu osoby zmarłej, którego istnienie od dawna nie budzi wątpliwości. Trudno nie dostrzec relacji przyczynowej pomiędzy poczuciem więzi rodzinnych a kultem osoby zmarłej, w szczególności nie sposób zaprzeczyć, że powstanie drugiego z tych dóbr jest następstwem utraty pierwszego (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2015 r. I ACa 306/15).
Stopa życiowa społeczeństwa tylko pośrednio może rzutować na rozmiar zadośćuczynienia, w tym jego umiarkowany wymiar i to bez względu na status społeczny i materialny pokrzywdzonego. Przesłanka „stopy życiowej” ma charakter uzupełniający i ogranicza wysokość zadośćuczynienia tak, by jego przyznanie nie prowadziło do wzbogacenia osoby uprawnionej; nie może jednak pozbawić zadośćuczynienia jego zasadniczej funkcji kompensacyjnej i eliminować innych czynników kształtujących jego wymiar (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2015 r. I ACa 1857/14).
Przewidziane w art. 446 § 4 k.c. zadośćuczynienie za krzywdę doznaną w związku ze śmiercią najbliższego członka rodziny powinno mieć przede wszystkim kompensacyjny charakter, wobec czego nie może ono stanowić zapłaty symbolicznej, ale musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość tego zadośćuczynienia nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Uwzględnienie stopy życiowej społeczeństwa przy określaniu wysokości tego zadośćuczynienia nie może jednak podważać jego kompensacyjnej funkcji (I ACa 445/15).
Celem zadośćuczynienia jest jedynie złagodzenie doznanych cierpień i wyrządzonej krzywdy. Wysokość zadośćuczynienia musi być adekwatna w tym znaczeniu, że powinna uwzględniać rozmiar doznanej przez poszkodowanego krzywdy oraz przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość i być utrzymana w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom i stopie życiowej społeczeństwa, zaś zindywidualizowana ocena tych kryteriów pozostawiona jest uznaniu sędziowskiemu (I ACa 421/15).
Zadośćuczynienie ma na celu kompensatę doznanej krzywdy, a zatem nie powinno ono mieć na celu wyrównania strat poniesionych przez członków najbliższej rodziny zmarłego, lecz ma pomóc im dostosować się do nowej rzeczywistości. Ma także na celu złagodzenie cierpienia wywołanego utratą osoby bliskiej (I ACa 1022/14).
Ustalenie jaka kwota w konkretnych okolicznościach jest „odpowiednia”, należy do sfery swobodnego uznania sędziowskiego. Korygowanie przez sąd drugiej instancji zasądzonego zadośćuczynienia może być aktualne tylko wtedy, gdy przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, mających wpływ na jego wysokość, jest ono niewspółmiernie nieodpowiednie, tj. albo rażąco wygórowane, albo rażąco niskie (I ACa 654/15).
Przyznanie zadośćuczynienia członkowi najbliższej rodziny zmarłego wskutek czynu niedozwolonego nie jest zależne od pogorszenia się sytuacji materialnej tej osoby i poniesienia przez nią szkody majątkowej, a jego celem jest kompensacja doznanej przez nią krzywdy, a więc złagodzenie cierpienia psychicznego wywołanego śmiercią osoby najbliższej i pomoc w dostosowaniu się do nowej sytuacji życiowej, zmienionej przez to zdarzenie. Zadośćuczynienie ma zatem wyrównywać cierpienia spowodowane przedwczesną utratą członka rodziny, skutkującą naruszeniem chronionej prawem więzi rodzinnej i prawa do życia w rodzinie jako dobra osobistego (I ACa 274/15).
Daje się zauważyć, że w związku ze śmiercią osób najbliższych (rodziców, dzieci, współmałżonka) powszechnie jest przyjmowana jako punkt wyjścia przy ustalaniu sumy odpowiedniego zadośćuczynienia kwota 100.000 złotych, która oczywiście na dalszym etapie procedowania może podlegać odpowiedniemu obniżeniu bądź podwyższeniu stosownie do okoliczności każdego przypadku (I ACa 38/15).
W przypadku ustalania wysokości zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej zwraca się uwagę na konieczność uwzględniania dynamicznego charakteru krzywdy spowodowanej śmiercią takiej osoby, stopnia cierpień psychicznych, ich intensywności oraz długotrwałości. Oceniając wystąpienie i zakres szkody niemajątkowej należy korzystać z kryteriów zobiektywizowanych, ale jednak przystających do konkretnego poszkodowanego (I ACa 28/15).
Krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej bardzo trudno ocenić i wyrazić w formie pieniężnej. Każdy przypadek należy traktować indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych, a nie na wyłącznie subiektywnych odczuciach pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie przewidziane w art. 446 § 4 k.c. jest odzwierciedleniem w formie pieniężnej rozmiaru krzywdy, która nie zależy od statusu materialnego pokrzywdzonego. Zadośćuczynienie pełni bowiem przede wszystkim funkcję kompensacyjną. Suma pieniężna przyznana z tego tytułu ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej (I ACa 846/14).
W ramach kontroli instancyjnej nie jest możliwe wkraczanie w sferę swobodnego uznania sędziowskiego. O oczywistym i rażącym naruszeniu zasad ustalania „odpowiedniego” zadośćuczynienia mogłoby świadczyć przyznanie zadośćuczynienia wręcz symbolicznego zamiast stanowiącego rekompensatę doznanej krzywdy, bądź też kwoty wygórowanej, prowadzącej do niestosownego wzbogacenia się tą drogą (V ACa 422/15).
Krąg osób, które mogą zostać uznane za najbliższych członków rodziny zmarłego jest otwarty. O tym, kto jest najbliższym członkiem rodziny decyduje faktyczny układ stosunków pomiędzy określonymi osobami, a nie formalna kolejność pokrewieństwa wynikająca w szczególności z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, czy ewentualnie z powinowactwa, np. wnuczka zmarłego, będąca dzieckiem pozamałżeńskim wychowywana przez babkę, pomimo że matka żyła i była zdolna do alimentacji córki. Aby więc ustalić, czy występujący o zadośćuczynienie jest najbliższym członkiem rodziny nieżyjącego sąd powinien stwierdzić, czy istniała silna i pozytywna więź emocjonalna pomiędzy dochodzącym tego roszczenia a zmarłym (V ACa 684/14).
Przewidziane w art. 446 § 4 k.c. zadośćuczynienie służy kompensacie krzywdy po stracie osoby najbliższej, a zatem uszczerbku dotykającego subiektywnej sfery osobowości, uczuciowości człowieka, w szczególności cierpienia, bólu i poczucia osamotnienia, powstałych utrudnień życiowych, konieczności zasadniczo odmiennego urządzenia sobie życia. Przy rozważaniach w zakresie wysokości należnego zadośćuczynienia nie można tracić także z pola widzenia, w jakim wieku znajdują się osoby poszkodowane i uprawnione oraz w jakich relacjach pozostawały między sobą (V ACa 111/15).
Na rozmiar krzywdy podlegającej naprawieniu poprzez zadośćuczynienie, o którym mowa w art. 446 § 4 k.c., mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, wiek zarówno zmarłego, jak i pokrzywdzonego (V ACa 832/14).
Na rozmiar krzywdy podlegającej naprawieniu poprzez zadośćuczynienie, o którym mowa w art. 446 § 4 k.c., mają wpływ przede wszystkim: wstrząs psychiczny i cierpienia moralne wywołane śmiercią osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki po jej śmierci, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, rola w rodzinie pełniona przez osobę zmarłą, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem śmierci osoby bliskiej, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał odnaleźć się w nowej rzeczywistości i zdolność do jej zaakceptowania, wiek zarówno zmarłego, jak i pokrzywdzonego (V ACa 832/14).
To zamożność społeczeństwa i akceptowana przez nie „słuszność” zadośćuczynienia decydują w dużej mierze o przyjęciu pewnego sprawdzalnego miernika pozwalającego ocenić, czy w danej sytuacji można akceptować zadośćuczynienie w przyznanej wysokość (V ACa 824/14).
Nie można ustalić jednolitego miernika cierpienia, każdy przypadek musi być więc rozpatrywany indywidualnie i odrębnie przy uwzględnieniu wszystkich istotnych elementów dla danej sprawy, przy czym ocena ta powinna opierać się na kryteriach obiektywnych (I ACa 311/15).
Korygowanie przez sąd drugiej instancji wysokości zasądzonego zadośćuczynienia jest uzasadnione tylko wtedy, jeżeli w okolicznościach sprawy jest rażąco wygórowana lub rażąco niska (I ACa 163/15).